Fysiek en mentaal het beste uit je hond halen met fitness en sportmassage

Massage bij honden rukt langzaam op in Nederland, terwijl in Amerika massage en fitness bij honden al veel langer bekend staat en als een mooie aanvulling wordt gezien op meerdere fronten.

Een massagetherapeut voor honden heeft kennis van anatomie, bewegingsleer, gedrag en leerprincipes van de hond en zorgt voor elke individuele hond een specifiek, gespecialiseerd en gerichte plan van aanpak.

Naast de reguliere allround massage kan een masseur zich specialiseren in een aantal specialismen, zoals sportmassagetherapeut en/of Shiatsu massagetherapeut. Naast de allround is mijn specialisatie de sport(massage), fitness en gedrag voor honden. Daarbij ga ik dit in najaar 2019/voorjaar 2020 starten met de specialisatie Shiatsu.

Dit past ontzettend goed bij mijn passies met mijn eigen honden, namelijk:  sporten, gezondheid en gedrag. Door goed te investeren in de conditie, stretchen, spieren versterken van de hond en de hond niet te overbelasten kan zowel fysiek als mentaal het beste uit de hond gehaald worden.

Vaak wordt de vraag gesteld of massage voor iedere hond is weggelegd. Het antwoord hierop is een duidelijke JA! Massage en fitness zijn voor iedere hond geschikt van pup, puber, jong volwassen, senior hond en ook voor honden met een beperking. Veel klanten komen na een bezoek bij hun dierenarts terecht bij mij voor een consult ter aanvulling op hun fysieke klachten, eventueel in samenspraak met een andere specialisten in hun vakgebied.

Massage wordt met positief resultaat ingezet bij fysieke klachten, denk bijvoorbeeld aan artrose, rug, heup en elleboog problemen. Niet onbelangrijk massage kan ook bij gedragsproblemen in combinatie met gedragstherapie worden toegepast, denk hierbij aan angst, agressie en overactief gedrag.  

Het doel van de sportmassage is de gezondheid van de sportende hond te behouden zowel voor, tijdens als na het sporten. Deze worden in de sportmassage onderverdeeld in 3 doelen, nl: preventief, preparatief en curatief.

Of iemand nu één keer per week naar de hondenschool of -vereniging gaat of meerdere keren per week traint voor een specifiek doel, het blijft funest om met een koude start te beginnen. Een goede warming up en fitness oefeningen kunnen voor een goede start en einde van de training zorgen.

Een goede warming up (stimulerende massage) bereidt het complete lichaam, zowel geestelijk als lichamelijk, voor op een aankomend activiteit. Een warming up werkt preventief, hiermee wordt geprobeerd blessures te voorkomen en vermoeidheid te verminderen. Bij deze massage gaat de hartslag en temperatuur in de spieren omhoog, waardoor de stofwisseling versnelt, de luchtwegen verwijden en de doorbloeding in de longen toeneemt. Ook wordt de doorbloeding in de spieren verbeterd en worden de spieren opgewarmd. Tevens passen de hersenfuncties zich aan van rust naar inspanning.

Een goede warming up bestaat uit: opwarming door opbouwend bewegen, warming up massage (stimulerend) en stretch oefeningen. Het stretchen valt onder één van de vijf componenten van de fitness bij honden, namelijk flexibiliteit.

Flexibiliteit heeft tot doel de spieren te verlengen en hierdoor is de mogelijkheid om gewrichten verplaatsen via een compleet bewegingsbereik.

Wanneer het lichaam goed opgewarmd is – hartslag en lichaamstemperatuur moeten omhoog, de doorbloeding moet verbeteren en de spieren moeten opgewarmd zijn , kan het lichaam beter de klappen opvangen, die het lichaam maakt tijdens de activiteit. Bovendien kunnen eventuele spanningsvelden en/of aandachtgebieden vlak voor de activiteit geconstateerd worden, waardoor deze, indien mogelijk, verholpen kunnen worden, zodat dit geen belemmering vormt voor de hond voor, tijdens en na de activiteit.

Na een warming up en het stretchen zijn er nog een viertal componenten van fitness welke bij de hond getraind kan worden, zodat de hond volledig zijn lichaam kan gebruiken voor de sport. Alle componenten tezamen dragen bij aan het verkrijgen, verbeteren of onderhouden van een optimale lichaam. 

Balans & Coördinatie, twee van fitnesscomponenten, is voor een aantal een bekend terrein, hiervan helpt balans bij preventie van blessures, zelfvertrouwen en is een versterkende techniek wanneer instabiliteitstraining nodig is. Echter door coördinatie te trainen kan het bewustzijnsgevoel enorm verbeteren, daarnaast heeft het tot doel om de coördinatie van de hond te verbeteren en/of te behouden. Tijdens de training(en) kan de laatste twee componenten cardio en kracht met onder andere oefeningen verkregen, verbeterd of onderhouden worden. Uiteraard zijn voor alle fitness componenten voor de hond leuke praktijkoefeningen beschikbaar.

Een cooling down met een sederende massage heeft eigenlijk het tegenovergestelde effect van een warming up en is gericht op ontspanning. Dit betreft een curatieve massage gericht om het herstel van de door de activiteit zwaar belaste spieren te bespoedigen. Deze massage heeft een stimulerend effect op de afvoer van afvalstoffen, waardoor herstel sneller verloopt.

Een sederende massage heeft ook dehydratie en het voorkomen van eventuele spierpijn, vermoeide of gespannen spieren als doel. Door de inspanning geleidelijk af te bouwen, draagt dit bij aan een goede afvoer van afvalstoffen uit de spieren en wordt er gezorgd dat verse voedingstoffen weer bij de weefsels kunnen komen. De verhoogde hartslag gaat omlaag en het lichaam komt geleidelijk tot rust of ontspanning.

Tijdens de palpatie bij een cooling down massage kunnen eventuele aandachtspunten, die overgebleven zijn van de uitgevoerde activiteit(en) meteen opgespoord en eventueel  beïnvloed worden.

Zware activiteiten, die veel lichamelijke inspanning vragen, verkorten de spieren, door een cooling down worden de spieren weer in zijn normale lengte gebracht. Ook helpt het bij het verwerken van de metabolieten zoals adrenaline en glucose (stofwisselingsproduct) en helpt de cooling down de hond om eventueel op dezelfde of volgende dag een betere prestatie te leveren.

Het is niet van belang dat de hond actief is in de sport voor de effectiviteit van de sportmassage. Sportmassage draagt bij voor het algemeen onderhoud van het lichaam bij stress, lichamelijke klachten, gedragsproblemen, vermoeidheidsklachten, verbetering van de proprioceptie en verbetering van de slaapprocessen. Ook zorgt het voor rust bij overactiviteit, verbetert de geestelijke en emotionele balans en kan ter ondersteuning of nabehandeling van een dierenarts, dierenarts-specialist, fysiotherapeut, manueeltherapeut etc. toegepast worden.

Uiteraard zijn er meer facetten om een gezonde, fitte en actieve (show/sport) hond te krijgen, te verbeteren en/of te behouden. De anatomie, zoals de bouw, gewicht, en hoekingen zijn essentieel om het bereik van de hond te kunnen inschatten, denk hierbij aan de range of motion.  Het artikel is een beknopte weergave wat een sportmassagetherapeut en fitness instructeur voor honden voor jouw hond kan betekenen.